Bağırsak bakterisinden kişilik tahmini yapılabilir mi? Çok ilginç ama evet; bağırsak bakterileriniz kişiliğiniz hakkında bilgi verebiliyor! Oxford Üniversitesi Deneysel Psikoloji Bölümü doktorlarından Dr. Katerina Johnson’ın yaptığı bir araştırmaya göre sosyallik, sinirlilik gibi kişilik özellikleri ile bağırsaklarımızdaki bakteriler doğrudan ilgili. Araştırma sonuçları aynı zamanda prebiyotik ve probiyotik içeren yiyeceklerin potansiyel yararlarına da dikkat çekiyor.
Dr. Katerina Johnson yaptığı açıklamada şöyle diyor: “Bir süredir bağırsak mikrobiyomlarının beyin ve davranış ile doğrudan ilişkili olması üzerine yapılan araştırmalarda bir artış var. Çoğu araştırma bakterilerin nöropsikiyatrik hastalıklara etkisi üzerine yapılıyor. Ben tam tersine belirgin bir rahatsızlığı olmayan genel nüfusun bağırsak bakterilerinden davranışsal olarak nasıl etkilendiğini merak ettim ve bunu araştırmak istedim.” Bu niyetle yola çıkan Johnson deney sonunda bağırsak bakterilerinden kişilik tahmini yapılabileceğini kanıtlamış.
Doktor Katerina Johnson ve ekibi 655 yetişkinden dışkı örnekleri almışlar. Araştırmaya katılan kişilerin %71’i kadın, %29’u erkekmiş ve ortalama yaşları 42 olarak açıklanmış. Araştırma ekibi aldıkları örneklerde belirgin bir şekilde yüksek miktarda hangi bakterileri bulacakları üzerine odaklanmışlar.
Dışkı örneklerine ek olarak katılımcılara kapsamlı bir anket verilmiş ve yüz yüze görüşmeler yapılmış. Hem anket hem de görüşmeler kişilerin davranışları, sağlıkları, yaşam biçimleri ve sosyodemografik faktörler hakkında detaylı bilgiler almak üzere gerçekleştirilmiş.
Daha sonra ekip istatistiksel analizler yaparak belli kişilik özelliklerine sahip bireylerin dışkılarında bazı bağırsak bakterilerinin yüksek oranda bulunduğunu kanıtlamış. Daha sonra da araştırmaları Human Microbiome Journal’da yayınlanmış. Bağırsak bakterilerinin kişilik özelliklerini etkilediğini kanıtlayan araştırmanın tamamını okumak için tıklayabilirsiniz.
Bağırsak Bakterileri ve Beş Kişilik Özelliği
Araştırmacılar; anketler ve yüz yüzde görüşmelerde elde ettikleri verileri 50 alt maddeden oluşan beş faktörlük bir kişilik ölçme modeline göre değerlendirmişler. Bu model aşağıdaki maddeler üzerine kurulu:
- Dışadönüklük; başkalarıyla birlikte olmak istemek ve bundan keyif almaya olan yatkınlık
- Nezaket; sosyal ilişkilere güven duymak ve uyumlu davranmak
- Detaycılık; detaylara odaklanmak ve dikkat etmek
- Sinirlilik; olumsuz duygular ve öfke hissetmeye yatkınlık
- Açıklık; yaratıcı olmaya ve yeni deneyimler yaşamaya yatkınlık, entelektüel merak
Araştırmacılar deneyi etkileyecek değişkenlerin etkilerini en aza indirebilmek için katılımcıları alt gruplara ayırmışlar. Bu değişkenler; cinsiyet, yaş, vücut kitle endeksi, doğum şekli, doğum sonrası emzirilip emzirilmedikleri, on altı ayda antibiyotik kullanımı, bağırsak sağlığı ve ilave probiyotik kullanımı.
Araştırma sonuçları daha önceden otizm spektrumunda olan bireylerin bağırsak bakterileri üzerinde yapılan deney sonuçlarını da destekler nitelikte. Doktor Katerina Johnson yaptığı açıklamada şöyle diyor: “Bulgularımıza göre bağırsak bakterileri otizmde görülen sınırda davranışları etkilediği gibi genel popülasyonun sosyal davranışları üzerinde de etkili.”
Ek olarak araştırma sonuçları değişik sosyal ortamlara giren kişilerin daha çok çeşit bağırsak bakterisine sahip olduğunu da gösteriyor. Buradan da bağırsak bakterisini çeşitlendirmekte farklı ortamlarda sosyalleşmenin etkili olacağı sonucunu çıkarabiliriz. İlginç bir şekilde bu araştırma sonuçlarına göre bağırsak bakterisi çeşitli olmayan kişiler stres ve kaygı bozukluklarına daha yatkın.
Beslenmenin Önemi
Yapılan analizlere göre; “İçerisinde doğal prebiyotik ve probiyotik olan besinler tüketen kişilerin kaygı ve stres seviyeleri çok daha düşük ve ruhsal bir hastalık geçirmeye daha az yatkınlar.” Fakat ilginç bir şekilde probiyotik ve prebiyotiği besinlerden değil de ilave olarak (örneğin eczanede satılan formlarda) alan kişilerde aynı sonuçlar bulunmamış.
Doğal probiyotik içeren besinlerden bazıları fermente peynirler, yoğurt ve benzeri gıdalar. Doğal prebiyotik ise muz, kuşkonmaz, soğan gibi besinlerde bulunuyor.
Bu ilginç araştırmanın ortaya çıkardığı bir diğer bulgu da bebekken mama ile beslenen kişilerin bağırsak bakterilerinin daha az çeşitli olması. Doktor Katerina Johnson konuyla ilgili olarak “Bu araştırma bebekken beslenme şeklimizin yetişkinlikte ortaya çıkan uzun vadeli sonuçları olduğunu kanıtlayan ilk araştırma” diyor.
Doktor Katerina Johnson’ın yeni hedefi belli bir bakterinin yine belli bir davranışa doğrudan nasıl etki ettiğini bulmak. Bu yolla otizm ve depresyon tedavisinde yeni yöntemler geliştirmeyi umuyor.
Belki de işyerinde en ufak bir dikkatsizliği affetmeyen patronumuzun, baş başa buluşmak yerine tüm arkadaşlarını yemeğe davet eden sevgilimizin ya da her şeyden üzülecek bir şey çıkaran annemizin çözümü bizim terapiye gitmemiz değil; onların beslenme şeklini değiştirmesidir. Kim bilir?
